Sốt xuất huyết từ lâu đã trở thành nỗi sợ hãi của người dân bởi nó vô cùng mệt mỏi và có thể biến chứng dẫn đến tử vong. Bởi vậy, mỗi chúng ta cần nắm được dấu hiệu, triệu chứng, phương pháp điều trị cũng như cách phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết. Bài viết dưới đây của VAD Pharma bạn có thể xem như một cuốn cẩm nang để lưu lại.
Sốt xuất huyết là gì?
Sốt xuất huyết hay còn được gọi là sốt xuất huyết dengue (dengue hemorrhagic fever, DHF hay Sốt dengue), là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus lây truyền qua muỗi (virus dengue) gây ra. Virus này có 4 chủng huyết thanh là DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Do vậy, bệnh nhân nhiễm chủng virus nào thì chỉ có khả năng miễn dịch với virus đó, vẫn có thể mắc bệnh sốt xuất huyết hơn một lần trong đời và lần sau sẽ bị nặng hơn lần trước.
Sốt xuất huyết không chỉ là vấn đề nan giải của nước ta mà còn trên cả thế giới. Cụ thể, Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tỷ lệ mắc mới sốt xuất huyết đã tăng trên 30 lần trong vòng 50 năm qua, có tới 50 – 100 triệu trường hợp mắc sốt xuất huyết Dengue hàng năm trên thế giới. Số quốc gia có bệnh dịch lưu danh lên tới hơn 100 nước, đặc biệt là khu vực Đông Nam Á và Tây Thái Bình Dương.
Nguyên nhân mắc sốt xuất huyết
Virus sốt xuất huyết được lây lan chủ yếu do muỗi cái thuộc chi Aedes aegypti. Muỗi Aedes aegypti có nguồn gốc từ châu Phi, sau đó dần dần lan ra thế giới, đặc biệt là những khu vực có khí hậu nhiệt đới. Chúng hoạt động vào ban ngày, cần nguồn nước để đẻ trứng và chỉ có muỗi cái mới đốt người. Khi muỗi cái Aedes aegypti hút máu của người nhiễm virus dengue, virus này sẽ ủ bệnh trong cơ thể muỗi khoảng 8 – 11 ngày, sau đó chúng sẽ truyền bệnh cho người khác. Virus trong cơ thể người sẽ ủ bệnh trong khoảng từ 2 đến 7 ngày, trong khoảng thời gian này nếu muỗi Aedes aegypti hút máu người đó thì virus sẽ được truyền cho muỗi.
Vậy để trả lời cho câu hỏi sốt xuất huyết có lây không thì câu trả lời là khác với nhiều bệnh truyền nhiễm phổ biến, sốt xuất huyết chỉ lây qua trung gian truyền bệnh là muỗi Aedes aegypti.
Triệu chứng của bệnh sốt xuất huyết
– Thời gian ủ bệnh: từ 4 đến 10 ngày kể từ khi bị muỗi mang mầm bệnh đốt, một số trường hợp có thể kéo dài tới 15 ngày.
– Triệu chứng ban đầu: trong vòng từ 2 đến 7 ngày sau đó, sốt xuất huyết Dengue gây ra các triệu chứng giống hệt với cúm với biểu hiện điển hình là sốt cao (40 độ C), đau đầu, đau hốc mắt, buồn nôn, nổi hạch, đau cơ – xương – khớp, phát ban.
– Sốt xuất huyết Dengue nặng: giai đoạn nguy kịch diễn ra khoảng 3 – 7 ngày sau đó, triệu chứng có thể nhận biết là thân nhiệt giảm, đau bụng dữ dội, nôn liên tục, nôn ra máu, chảy máu lợi, chảy máu chân răng, thở nhanh, mệt mỏi, bồn chồn. Tình trạng này có thể gây ra thất thoát huyết tương, chảy máu nặng, tổn thương tạng nặng. Trường hợp này, người bệnh cần được ngay lập tức đưa tới phòng cấp cứu hoặc cơ sở y tế gần nhất để điều trị kịp thời, tránh biến chứng nặng nề.
Điều trị bệnh sốt xuất huyết Dengue như thế nào?
Hiện nay trên thế giới vẫn chưa có vacxin hay thuốc đặc trị cho bệnh sốt xuất huyết Dengue. Khi có các dấu hiệu khởi phát, bệnh nhân cần nghỉ ngơi, uống thật nhiều nước, có thể sử dụng Paracetamol để giảm sốt và làm dịu cơn đau khớp. Lưu ý không nên suống aspirin hay ibuprofen vì hai loại này có thể tăng nguy cơ xuất huyết. Ngoài ra, để đề phòng lây truyền bệnh sang cho người khác, người bệnh có thể nằm màn tẩm hóa chất.
Khi bệnh tình chuyển biến nặng, cần lập tức tới cơ sở y tế để được thăm khám, xét nghiệm máu và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Nếu được phát hiện sớm và chăm sóc y khoa đúng cách, tỷ lệ tử vong do sốt xuất huyết chỉ thấp dưới 1%.
Phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết
Cách tốt nhất đề phòng ngừa sốt xuất huyết Dengue chính là tiêu diệt muỗi. Muỗi Aedes aegypti lây truyền virus Dengue thường phát triển ở các khu vực đông dân cư, chúng thường đốt người vào sáng sớm và chiều ngay trước khi trời chạng vạng tối. Muỗi Aedes aegypti đẻ trứng ở những nơi chứa nước như thùng, lu, vại, chai, lọ, xô, chậu, bình, rác thải ướt, lốp xe hỏng… Chúng thường hoạt động trong các xó tối như góc nhà, phòng đựng đồ, gầm giường, sau rèm cửa…
Do vậy, chúng ta cần loại bỏ những khu vực hay có muỗi đẻ trứng ở cả trong nhà và ngoài trời. Đối với các vật dụng phải dùng để chứa nước cần được che đẩy kín và cọ rửa sạch thường xuyên.
Ngoài ra, chúng ta có thể bảo vệ bản thân khỏi bị muỗi đốt bằng cách:
– Sử dụng thuốc xịt công trùng, vật dụng vợt muỗi, đuổi muỗi, nhang muỗi, đèn bắt muỗi,…
– Mặc quần áo dài tay, sáng màu
– Lắp đặt lưới chắn muỗi cửa sổ
– Mắc màn tẩm hóa chất diệt côn trùng khi ngủ
Trên đây là tất tần tật về khái niệm, dấu hiệu, cách điều trị và phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết Dengue. Hy vọng các bạn đã nắm được để tự bảo vệ được bản thân và những người xung quanh.
